سید عباس خاتم یزدی

سید عباس خاتم یزدی

اطلاعات فردی
تاریخ تولد	سال ۱۳۰۹ش
زادگاه	یزد
تاریخ وفات	۲۰ شهریور سال ۱۳۸۰ش
محل دفن	حرم حضرت معصومه(س)
شهر وفات	تهران
خویشاوندان سرشناس	سید یحیی احمدآبادی
اطلاعات علمی
استادان	مرتضی حائری • حسینعلی منتظری • سید عبدالهادی شیرازی • سید محمود حسینی شاهرودی • سید محسن حکیم • آیت‌الله خویی
محل تحصیل	حوزه علمیه قم • حوزه علمیه نجف
سایر	عضویت‌ در شورای‌ استفتاء امام خمینی • نماینده‌ تام‌‌الاختیار امام خمینی در امور حج‌
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسی	دبیر و عضو شورای‌ سیاستگذاری‌ ائمه‌ جمعه • نماینده یزد در مجلس خبرگان رهبری

سید عباس خاتم یزدی (۱۳۰۹-۱۳۸۰ش) از روحانیان شیعه در حوزه علمیه قم و فعال در انقلاب اسلامی. وی از زمان حضور امام خمینی در نجف از نزدیکان و یکی از چهار وصی او بود. خاتم یزدی پس از انقلاب اسلامی، عضویت در شورای استفتای امام خمینی و نمایندگی او در حج را بر عهده داشت. تألیف بیش از ۲۰ اثر علمی و فقهی از جمله تقریرات درس آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی و امام خمینی از آثار اوست. مزار او در حرم حضرت معصومه است.

زندگی‌نامه

سید عباس خاتم یزدی در سال ۱۳۰۹ش در محله تل یزد متولد شد. پدرش سید یحیی احمدآبادی معروف به آقا سید یحیی بزرگ فرزند سید حیدر، از وعاظ و روحانیان احمدآباد یزد بود.

تحصیلات

وی‌ پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاه خود، سال ۱۳۳۴ش وارد قم شد. او در ابتدای ورود به حوزه علمیه قم، ابتدا حجره‌ای‌ را در مدرسه حجتیه گرفت‌ و در آنجا، مکاسب‌ را نزد آیت‌الله مرتضی حائری و رسائل‌ را نزد سید حسین‌ سریزدی‌ از شاگردان‌ آیت‌الله بروجردی فراگرفت‌. سپس‌ تتمه رسائل‌ و منظومه‌ را نزد آیت‌الله منتظری و بعد کفایه آخوند خراسانی را نزد شیخ‌ عبدالجواد جبل‌عاملی‌ از شاگردان‌ امام فرا گرفت‌.
او در ۱۳۳۹ش به‌ نجف‌ رفت و در مدرسه آخوند ساکن‌ شد و بعد از مدتی‌ به‌ مدرسه آیت‌الله‌ بروجردی‌ رفته‌ در درس‌ حضرات‌ آیات‌ سید عبدالهادی شیرازی،‌ سید محمود حسینی شاهرودی، سید محسن حکیم، آیت‌الله خویی، شیخ حسین حلی و مدتی‌ نیز در دروس‌ اصول‌ سید حسن موسوی بجنوردی شرکت‌ کرد. علاوه‌ بر آن‌، بیش‌ از دو دوره‌ در جلسات‌ درس خارج اصول و نیز درس خارج فقه آیت‌الله خویی حاضر شد و این‌ حضور تا زمان‌ ورود امام‌ به‌ نجف‌ و آغاز تدریس‌ ایشان‌ ادامه‌ یافت‌. در این‌ زمان‌، خاتم‌ یزدی علاوه‌ بر درس‌ آیت‌الله خویی‌ در درس‌ امام‌ نیز شرکت‌ می‌کرد. امام خمینی در سال ۱۳۵۶ش او و سه نفر دیگر را به‌عنوان وصی خود معین کرد.

وفات

سیدعباس خاتم یزدی در سه‌شنبه ۲۰ شهریور سال ۱۳۸۰ش در تهران درگذشت و بدنش بعد از تشییع در تهران، یزد و قم با اقامه نماز آیت‌الله بهجت در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.

سوابق علمی و اجرایی

از اقدامات علمی خاتم یزدی تحقیق، تدریس و تألیف بیش از ۲۰ اثر علمی و فقهی از جمله تقریرات درس آیت‌الله خوئی و امام خمینی است. وی پس‌ از بازگشت‌ امام‌ به‌ ایران‌ و پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌، سوابق اجرایی فراوانی را عهده‌دار شد.

• دبیر و عضو شورای‌ سیاستگذاری‌ ائمه‌ جمعه
• عضویت‌ در شورای‌ استفتاء امام خمینی، آیت‌الله اراکی‌ و آیت‌الله خامنه‌ای
• نماینده‌ تام‌ الاختیار امام خمینی در امور حج‌ در سال‌های‌ پیش‌ از انقلاب اسلامی ایران و نیز عضویت‌ در بعثه‌ او در پس‌ از انقلاب‌
• ممتحن‌ دروس‌ خارج‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ و ارزیاب توان‌ علمی‌ نمایندگان‌ مجلس خبرگان رهبری
• نمایندگی مردم یزد در دوره‌های دوم و سوم مجلس خبرگان رهبری.

چاپ کتاب خاطرات

کتاب خاطرات آیت‌الله خاتم یزدی در مرکز اسناد انقلاب اسلامی استان قم تدوین گردیده است. این کتاب که در پنج فصل آمده، شامل زندگی‌نامه و دوران تحصیل خاتم یزدی در یزد، قم و نجف، خاطرات و تحلیلی از اوضاع سیاسی اجتماعی دوران پهلوی اول و دوم، از جمله فداییان اسلام، آیت‌الله کاشانی و نیز آیت‌الله بروجردی است. همچنین به شخصیت و نهضت امام خمینی به خصوص در دوران تبعید در ترکیه و نجف و از خصوصیات اخلاقی سایر مراجع تقلید در نجف نیز سخن به میان آمده و از جریان وفات سید مصطفی خمینی نیز بحث شده است. در فصل پایانی هم از مواضع سیاسی علمای نجف و ارتباط آنان با یکدیگر و همچنین ارتباط آنان با امام خمینی صحبت شده است.

پانویس

منابع

• «»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۳ دی ۱۳۹۰ش، تاریخ بازدید: ۱۱ دی ۱۴۰۰ش.
• خاطرات‌ آیت‌الله سید عباس‌ خاتم‌ یزدی‌، تهران، انتشارات‌ مرکز اسناد انقلاب‌ اسلامی‌، ۱۳۸۰ش.
• خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
• «زندگی‌نامه حضرت‌ آیت‌الله‌ سید عباس‌ خاتم‌ یزدی»، پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تاریخ بازدید: ۲۲ آبان ۱۳۹۹ش.
• «انتصاب اعضای شورای دبیرخانۀ مرکزی ائمۀ جمعۀ سراسر کشور و اعضای هیأت اجرایی آن»، سایت آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ بازدید: ۲۲ آبان ۱۳۹۹ش.
• خاطرات آیت‌الله خاتم یزدی، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلام، تاریخ بازدید: ۲۴ آذر ۱۳۹۹ش.